Hướng Dẫn Nuôi Cá Phượng Hoàng

Cá Phượng Hoàng (Apistogramma) là loài cá Nam Mỹ nhỏ, sặc sỡ, lý tưởng cho bể thủy sinh. Chúng ít phổ biến hơn cá Dĩa nhưng hấp dẫn với màu sắc đa dạng và hành vi thú vị. Dưới đây là hướng dẫn nuôi cá Phượng Hoàng.

1. Chuẩn bị bể nuôi

• Dung tích: Tối thiểu 40 lít cho 1 cặp (1 đực, 1 cái). Bể 80 lít phù hợp cho nhóm nhỏ.
• Số lượng: Nuôi 1 cặp hoặc 1 đực với 2-3 cái trong bể lớn (>60 lít) để giảm tranh chấp.
• Thiết bị:
  • Máy lọc (lọc treo hoặc lọc ngoài, lưu lượng 5-8 lít/giờ/lít nước).
  • Máy sục khí để tăng oxy.
  • Đèn LED (0.5 watt/lít), bật 8-10 giờ/ngày.
  • Máy sưởi để giữ nhiệt độ 24-29°C.
• Trang trí: Cát mịn, lũa, hang đá, cây thủy sinh (cryptocoryne, java fern). Tạo nhiều hang trú ẩn.

2. Điều kiện môi trường

• Nhiệt độ: 24-29°C (lý tưởng 27°C).
• pH: 5.5-7.0 (nước hơi axit).
• Độ cứng (GH): 2-8 dGH.
• Amoniac/Nitrit: 0 ppm. Nitrat < 20 ppm.
• Thay nước: Thay 20-25% nước mỗi tuần, dùng nước khử clo hoặc RO.

3. Thức ăn và dinh dưỡng

• Thức ăn khô: Viên mịn (Hikari Micro Pellets, Fluval Bug Bites) giàu protein.
• Thức ăn sống: Artemia, trùng chỉ, daphnia (khử khuẩn).
• Thức ăn đông lạnh: Bloodworm, artemia.
• Chế độ: 2 lần/ngày, lượng ăn hết trong 1 phút. Ưu tiên thức ăn sống.
• Lưu ý: Thức ăn đa dạng giúp tăng màu sắc và sức khỏe.

4. Chăm sóc và sinh sản

• Phân biệt giới tính: Cá đực lớn, màu sặc sỡ, vây dài. Cá cái nhỏ, màu nhạt, bụng tròn.
• Sinh sản: Dễ trong bể riêng (20-40 lít) với hang đá và nước mềm (GH < 6). Cá cái chăm sóc trứng và con. Tách cá đực nếu cần.
• Nuôi cá con: Thức ăn infusoria, bột artemia, 5-6 lần/ngày. Nhiệt độ 27°C.
• Sức khỏe: Quan sát hành vi (ẩn nấp quá nhiều, màu nhạt là dấu hiệu stress).

5. Phòng và trị bệnh

• Bệnh đốm trắng (Ich): Tăng nhiệt độ lên 29°C, dùng methylene blue.
• Thối vây: Thay 50% nước, dùng kháng sinh (Erythromycin).
• Nấm da: Dùng thuốc chống nấm (API Fungus Cure).
• Phòng bệnh: Giữ nước sạch, thêm lá bàng khô, tránh nuôi quá đông.

6. Mẹo nuôi thành công

• Tạo nhiều hang trú ẩn để cá cái bảo vệ con.
• Nuôi chung với cá nhỏ như Tỳ Bà hoặc Anh Đào. Tránh cá hung dữ.
• Sử dụng nước RO pha khoáng để tái tạo môi trường tự nhiên.
• Theo dõi hành vi cá đực để tránh chúng tấn công cá cái.

Lưu ý: Cá Phượng Hoàng cần môi trường axit nhẹ và ít cạnh tranh. Chất lượng nước là yếu tố then chốt.